CNC Tezgah Seçiminde Kriterler

Günümüzde imalatın her segmentinde kullanılmakta olan CNC takım tezgâhlarını (CNC Machine Tools) üreten firma sayısına paralel olarak aynı model tezgâhların çok farklı özelliklere sahip versiyonları da her geçen gün tezgâh piyasasındaki yerini almaktadır. Bu nedenle özellikle KOBİ (Küçük ve Orta Boyutlu İşletmeler bu tür ileri teknoloji içeren tezgâh ve sistemlerine yatırım yapmayı düşündükleri zaman çok iyi bir fizibilite çalışması yapmak ve işletmelerine en uygun ürünü seçmek zorundadırlar. Ancak bugüne kadar pek çok işletme bu konuda yanlış adımlar atmış, yeterli ön araştırma yapmadan bu tür yatırımlara girmişlerdir.  Belki görünürde çok büyük zararlar yapmamışlardır. Ancak bu tezgâhları rantabl şekilde kullanamadıkları için asıl kayıpları bu tezgahların verimsiz kullanmaları boyutunda olmuştur. Maalesef bazı işletmelerin tezgâh seçimlerinde ise tezgâh satıcılarının uyanıklılığı, aynı tezgâhı kullanan komşu ya da tanıdık bir işletmenin olması (bunda servis, arıza, bakım ve eleman temini) belirleyici olmuştur.

CNC tezgâh ve sistemlerinin seçiminde göz önünde bulundurulması gereken hususları aşağıdaki başlıklar altında toplamak mümkündür:

• Yatırımcı işletme sahibi öncelikle mevcut bir imalatı varsa bu imalata yoksa yapmayı düşündüğü imalata yönelik bir tezgâh seçmelidir. Bazı işletme sahipleri belirli bir imalatları olmadığı için genel amaca yönelik tezgâhları tercih etmektedirler. Ancak bu durumda imalatına uygun tezgâhı tercih etmiş olan firmalar karşısında rekabet şansları azalmaktadır.

• İmalata uygun olarak seçilen tezgâh kendisini kısa sürede amorti etmektedir. Bunun sonucunda da işletme yeni yatırımlara yönelmektedir.

• Üretimi düşünülen parçaların çeşitliliği, sayısı, üretim zamanları ve ölçüsel hassasiyetler. CNC tezgâhları özellikle çok miktarda olan ya da geometrileri oldukça karmaşık olan iş parçalarında tercih edilmelidir.

• CNC tezgâhının kalitesi, teknolojik ömrünün uzun olması ve teknolojik olarak en son yenilikleri içermesi. Bilgisayarlı sistemler ve CAD/CAM programlarına uyumlu olması.

• Tezgah satıcısı firmanın eğitim, teknik destek, arız ve bakım konularında yeterli olup olmaması. Gerektiğinde yedek parça temini ve bu tür destek maliyetlerinin uygunluğu.

• Alınacak olan tezgâha ait işleme yetenek ve kapasitelerinin iyi analiz edilmesi. Özellikle eksen sayılarının belirlenmesi (CNC İşleme Merkezlerinin 3, 4 ya da 5 eksenli), CNC Torna Tezgâhlarının 3 eksenli (C eksenli olması vb.).Çünkü yanlış olarak seçilen her bir eksen CNC tezgah maliyetini minimum %25 artırmakla berber imalat süresini de düşürmektedir.

• İmalat öncesi iş parçası simülasyonun 3D (Üç boyutlu) yapılması, programa her aşamada müdahale edebilme, imalat süresinin programcıya bildirilmesi, manuel programlamada döngü (cycle) ve özel komutların kullanılabilmesi.

• İmalat esnasında çarpma, bindirme vb. durumlarda tezgâha ait güvenlik önlemlerinin var olup olmadığı, varsa özellikleri. Gerektiğinde tezgâh ana sisteminin koruma amaçlı olarak tüm sistemini otomatik olarak durdurması.

• Tezgah kontrol ünitesinin imalatının her aşamasında optimizasyona açık olması. Yani programın sürekli olarak iyileştirilmesi.

• Ayrıca kesici takımın körelme, kırılma vb. durumlarda operatörün uyarılması.

• CNC tezgâhın ergonomisi.

• Tezgah kontrol ünitesi (MCU - Machine Control Unit) piyasada bilinen ve yaygın olarak kullanılan bir ünite olması.

Yukarıda sıraladığımız maddeleri daha da çoğaltmak mümkündür. Ancak başlangıçta öncelikli olarak bu hususların göz önünde bulundurulması isabetli bir tezgâh seçimi için yeterlidir.