CNC SU JETİ TEZGAHLARI
Su jeti (Water Jet) 4137 Bar (60.000 PSI) basınca ulaştırılmış suyun, aşındırıcılar yardımıyla kesme teknolojisidir. Su Jeti yüksek hızlı (50m/sn) su gücüne dayalı olarak işlev gören ve özel pompa sistemleri ile donatılmış ve granit dahil birçok malzemenin kesilmesinde kullanılan sistemdir.
Normal su jeti makinalarına ilaveten yeni geliştirilen Dinamik Su Jeti makinaları ile kesici kafalar esneme ve dönme özelliklerine de sahiptir. Bu sayede normal su jetlerine oranla çok daha hassas kesim yapabilmektedir. Dinamik kesici başlık (Dynamic Cutting Head) sayesinde kesici kafa normal köprülerin dışında 2 ayrı motor suyun esneme payını minimum seviyeye indirerek en düzgün yüzeyi çıkarmaktadır. Günümüzde CNC kontrol üniteleri ile operatörlere büyük kolaylık sağlayan su jeti tezgahları, kalınlıkları 0.1 mm' den 200 mm' ye kadar sert veya yumuşak ayrımı olmaksızın, 6000 bara ulaşabilen yüksek bir basınçla malzeme üzerine su püskürtülmesi ile çalışmaktadır.
Bu konunun devamı için lütfen yeşil butona tıklayınız 
Katı haldeki doğada bilinen bütün malzemeler, (örneğin, paslanmaz, pirinç, bakır, derlin, kestamid, sünger, cam, mermer, granit, seramik, tungsten, ST37 - ST52, hardox, bronz, nylon, epoxy, fiber, fiberglas, ahşap, plastik, titanium, alüminyum, tüm kompozit malzemeler, PVC, sulu çelik, paslanmaz veya alüminyum miller, teflon, halı, sunta, kumaş, kağıt, karton, zırhla kaplanmış metaller, carbon fiber, lexan, grafitli teflon, balata, magneyum, takım çelikleri vb.) kesilebilir.
KUM TANELİ SU JETİ (ABRASIVE WATERJET)
Su jeti ile kesmede kesici malzeme olarak su ve aşındırıcı taneler olarak özel kum taneleri kullanılır. Bu şekilde yapılan kesmeye zımpara taneli su jeti ile kesme (Abrasive Waterjet) denir. Su jeti işleminde supersonic hızda püskürtülen suyun içindeki kum taneleri malzeme üzerinde aşındırmalar yaparak kesme işlemini gerçekleştirir. Aşağıdaki şekilde sujeti başlığının çalışma prensibi görülmektedir. Şekilden de anlaşıldığı gibi yüksek basınçlı su karıştırma hattı bölgesinde bir başka hazneden buraya gelen aşındırıcı (genellikle kum taneleri) ile homojen şekilde karıştırılır. Su ve aşındırıcı karışımından meydana gelen karışım çok küçük kesitli delikten basıncı daha da artırılmış halde iş parçası üzerine püskürtülür. İş parçasına çarpan karışım tıpkı bir testere dişi gibi kesmeyi gerçekleştirilir. Suyun hızı ses hızının 3 katına kadar çıkabilmektedir. Bu yöntemle malzemeyi ısıtmadan, aşındırarak keserek pürüzsüz kesim yüzeyi sağlanmakta olup malzemenin metalürjik yapısı korunmaktadır.
Su jetinde özel kumlar kullanılır. Bu kumlar tıpkı elmas gibi keskin köşelere sahip olmalıdır. Bu nedenle kullanılan kum tanelerinin köşe keskinlikleri köreldiği için ikinci kez kullanılmazlar. Kullanılan suyun farklı bir özelliği yoktur. Normal şebeke suyu da kullanılabilir.
Zımpara partiküllü su jeti ile kesme, su ile kesmeye göre yüzlerce kat daha güçlü kesme yeteneğine sahiptir. Ancak endüstriyel uygulamalarda her birinin de kullanım alanları vardır. Su jeti ile kesme yumuşak malzemelerde, zımpara partiküllü su jeti ile kesme ise metal, taş, seramik, kompozit malzemeler gibi sert malzemelerin kesilmesinde kullanılır.
KUM TANELİ SU JETİ İLE KESMENİN ÖZELLİKLERİ
- Oldukça geniş bir kullanım alanına sahiptir.
- Kesme bölgesinde HAZ (Heat Affected Zone) oluşmaz.
- Mekanik gerilim sözkonusu değildir.
- Programlanması kolaydır.
- Su püskürtme çapı oldukça küçüktür (0.2 - 1.25 mm arası).
- 250 mm ye kadar oldukça karmaşık geometrileri kesebilir.
- İstifli kesme yapabilir.
- Kesme esnasında kayıp ve fireler azdır.
- İş parçasının bağlanması kolaydır.
SU JETİNİN AVANTAJLARI
- Oldukça geniş kullanım alanı vardır.
- Kesme bölgesinde ısıdan etkilenmiş bölge (HAZ - Heat Affected Zone) oluşmaz.
- Mekanik gerilim söz konusu değildir.
- Programlanması kolaydır.
- Su püskürtme çapı oldukça küçüktür (0.2 - 1.25 mm arası).
- Oldukça detaylı ve kompleks geometriler kesebilir.
- Kalın malzemeleri kesebilir (250 mm kadar).
- Üst üste ve istifli kesme yapabilir.
- Kesme esnasında malzeme kayıpları çok azdır.
- İş parçalarının bağlanması kolaydır.
- Lazer kesiminde kesilen parçalar arasında bırakılması gereken Yanma Alanı (Burn Zone), kesim firesini arttırmaktadır. Su Jetinde kesim araları birbirine olabildiğince yakın bırakıldığından fire düşüktür (+- 0,1 mm).
- Su jeti tezgâhları kimyasal atık oluşturmadığından arıtma, filtrasyon gibi ek yatırımlara gerek duyulmamaktadır.
- Su jeti tezgâhları çok dar ve keskin köşeleri, değişik açılarda kolaylıkla kesebilmektedir.
- Kesim bölgesindeki diklik mükemmeldir.
- Lazer ile yanma, erime riski oluşturan aşırı ince malzemelerde Su Jeti idealdir.
- Su jeti ile kesilme yüzeyinin alt veya üst tarafında çapak oluşmamakta, böylelikle ek bir taşlama, düzeltme işlemi gerekmemektedir.
- 200 mm ye kadar kesim yapabildiğinden belirli uygulamalarda bir dik işleme merkezinin yerini almaktadır.
- Üç boyutlu kesimlerde mesafe kontrol tolerans farklılıklarından doğabilecek hatalar olmamaktadır.
- Tezgâhların başında bir personelin bekleme ihtiyacı olmayacak şekilde ve 24 saat kesintisiz çalışma yapmak üzere dizayn edilmişlerdir.
- Lazer ve Plazma ile kesimlerde oluşan ısı nedeni ile kesilen yüzeyin özelliğinin/renginin bozulmasının önem kazandığı durumlarda Su Jeti tercih edilir.
- Aşırı kesim hassasiyeti isteyen durumlarda su jeti gereklidir.
- Delinecek delik çapının malzeme kalınlığından fazla olduğu durumlarda Su Jeti gereklidir.
- Parlama veya yangın çıkarma riski olan durumlarda su jeti kaçınılmazdır.
- Ağaç endüstrisinde sunta, MDF (Medium Demsity Fiberboard), sert ağaç, kaplama malzemelerinin iç, dış ve işleme kesimlerinde kullanılır.
- Kesimler pürüzsüz ve sıfır hatalıdır.
- Malzemelerde kabarma ve deformasyon olmaz.
- Tekstil sektöründe üretilen kumaş, deri, hali, paspas gibi ürünlerin üretim aşamasında ya da üretim sonrasında kesimlerinde kullanılır.
- Araç iç giydirme (kapı içleri, tavan, taban) ön konsol, plastik örtü ve kaplamalar, lastikler, manşetler, sızdırmazlık ve izolasyon malzemelerinin iç, dış, düz ve üç boyutlu kesimlerinde kullanılır.
- Meyve ve sebzeler, dondurulmuş gıda, et, balık vb. kesilmesinde kullanılır.
Katı haldeki doğada bilinen bütün malzemeler, (örneğin, paslanmaz, pirinç, bakır, derlin, kestamid, sünger, cam, mermer, granit, seramik, tungsten, ST37-ST52, hardox, bronz, nylon, epoxy, fiber, fiberglas, ahşap, plastik, titanium, alüminyum, tüm kompozit malzemeler, PVC, sulu çelik, paslanmaz veya alüminyum miller, teflon, halı, sunta, kumaş, kağıt, karton, zırhla kaplanmış metaller, carbon fiber, lexan, grafitli teflon, balata, magnezyum, takım çelikleri vb.) kesilebilir.
SU JETİ PARÇALARI
Bir su jeti pompa, hortum, borular, Tij, Meme (Nozzle), Kontrol ünitesi, basınçlı su, su devirdaim ünitesi, temizleme sistemi ve yardımcı ünitelerden meydana gelmektedir.
SU JETİNİN AVANTAJLARI
- Kesme çapı oldukça düşüktür (0.01 - 0.25 mm arası)
- Oldukça detaylı geometrileri kesebilir.
- Kesme esnasında malzeme kaybı yani fire çok azdır.
- Kesme esnasında ısınma olmaz.
- Kesme hızı oldukça hızlıdır.
- Çok ince ve kalın malzemeleri kesebilir.
- Yumuşak ve hafif malzemeleri kesebilir (Fiberglas izolasyon malzemelerini 600 mm ye kadar kesebilir).
- Kesme gücü oldukça düşüktür.
- 24 saat çalışma performansına sahiptir.
SU JETİ UYGULAMALARI
Bu web sayfasındaki yazılı ve görsel bütün bilgilerin yayın hakları Hamit ARSLAN' a aittir. Hamit ARSLAN' ın yazılı izni olmaksızın kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz, kopya edilemez, elektronik, mekanik, dijital, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılamaz ve yayınlanamaz.
