CNC TORNA KESİCİ TAKIMLARI
TORNA TEZGAHI KESİCİ TAKIMLARI
Kendi ekseni etrafında dönen iş parçası üzerinden doğrusal hareket eden bir kesici takım yardımıyla talaş kaldırma işlemi yapan kesiciye torna kalemi denir. Torna kalemleri genellikle tek uçlu kesicilerdir.
Torna tezgahlarında kullanılan kesici takımları malzeme cinslerine ve profillerine göre iki ana gruba ayrılır.
1 - Malzeme cinsine göre torna takımları
2 - Tornalama işlemlerine göre torna takımları
Malzeme cinsine göre torna kalemleri Kesici Takım Malzemeleri menüsü altında açıklanmıştı. Burada tornalama işlemlerine yani biçimlerine göre torna kalemleri hakkında bilgi vereceğiz.
TORNALAMA İŞLEMLERİNE GÖRE TORNA TAKIMLARI
Tornalama işlemlerinde kullanılan kesici takımları aşağıdaki gibi gruplandırabiliriz.
- Dış çap ve alın tornalama kalemleri
- Vida kalemleri
- Profil kalemleri
- Kanal kalemleri
- Kesme kalemleri
- Delik (iç çap) kalemleri
- Delik (iç çap) vida kalemleri
- Delik (iç çap) kanal kalemleri
- Punta matkapları
- Matkaplar
- Kılavuzlar
- Paftalar
- Tırtıl makaraları
1 - DIŞ ÇAP TORNALAMA TAKIMLARI
Dış çap tornalama takımları diğer bir ifadeyle dış çap tornalama kalemleri her türlü dış çap tornalama, alın tornalama, konik tornalama, pah tornalama vb. işlemlerde kullanılırlar. Dış çap tornalama kalemlerinin tornalama yönüne göre sağ ve sol olmak üzere iki türü vardır.
Konunun devamı için lütfen yeşil butona tıklayınız. 
Yukarıdaki ve aşağıdaki şekillerd görüldüğü gibi Sağ Yan torna kalemi puntadan aynaya, Sol Yan torna kalemi de aynadan puntaya doğru tornalama yapar. Torna kalemlerinin kesme yönlerinin belirlenmesinde kalemin tornalama esnasındaki kesme pozisyonu dikkate alınmalıdır. Yani torna kalemi iş parçasının önünden mi kesme yapıyor yoksa arkasından mı buna dikkat edilmelidir.
2 - VİDA KALEMLERİ
Torna tezgahlarında iş parçalarının üzerinde bulunan vidaların açılmasında kullanılan takımlardır. Vida kalemleri İç vida ve Dış vida olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Vida kalemlerinin profili açılacak olan diş profilinde olur. Örneğin kare bir vida açılacaksa kalem profili kare kanal profilinde, üçgen bir vida açılacaksa diş profili üçgen şeklinde olur. Vidalar ölçü sistemlerine göre Metrik ve Withword olarak gruplandırılırlar. Metrik vidaların diş açısı 60º Withworth vidaların diş açıları ise 55º dir. Bu nedenle bu tür vidalar açılırken seçeceğimiz vida kaleminin uç açısı da açacağımız vidanın uç açısı ile aynı olmalıdır.
Vida kalemleri vidanın açılacağı iş parçasının eksenine dik olarak (90º) bağlanmalıdır. Bu bağlama işlemi vida açı mastarı yardımıyla aşağıda görüldüğü gibi yapılır. Vida kaleminin dikliği sağlandıktan sonra kalem katere tespit edilir.
Vidaların doğru adımda açılıp açılmadıklarının kontrol edilmesi gerekir. Bu kontroller vida açma esnasında vida tarakları ile yapılır.
Vida kalemleri bilenmeleri esnasında, uygun açıda bilenip bilenmedikleri mutlaka kontrol edilmelidir. Bu kontrol işlemi aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi vida açı mastarları yardımıyla yapılır.
3 - PROFİL KALEMLERİ
İş parçaları üzerinde özel profil şekillerin tornalanması için kullanılan kesicilerdir. Bu tür kesiciler önce tornalayacakları profilin yarım kesitinde bilenirler. Daha sonra da dalma ya da yaklaşma hareketleriyle iş parçası üzerinde tornalama yaparak kendi profillerini iş parçası üzerinde oluştururlar.
Konvansiyonel torna tezgahlarında kullanılan bir yöntem olup CNC torna tezgahlarının yaygın olarak kullanılmaya başlanılmasıyla günümüzde hemen hemen hiç kullanılmamaktadırlar. Çünkü bu tür takımların hem bilenmeleri oldukça zor ve ustalık isteyen bir iştir, hem de her farklı profil için farklı kesicilerin bilenmesi gerekmektedir. Ancak CNC torna tezgahlarında böyle bir zorunluluk yoktur.
4 - KANAL KALEMLERİ
İş parçaları üzerinde bulunan kanalların açılmasında kullanılan kesicilerdir. Aşağıda görüldüğü gibi kesme kalemlerine benzerler. Ancak kesme kalemleri ile aralarındaki en belirgin farklılıklar alın kısımlarının düz oluş ve kesme uç uzunluklarının kısa oluşudur.
5 - KESME KALEMLERİ
İş parçalarının kesilmesi için kullanılan kesicilerdir. Kanal kalemlerinden farklı olarak ucu açılı olarak bilenirler. Bunun nedeni kesilen iş parçasının arka yüzeyinde çıkıntı (meme) bırakılmasının istenilmemesidir. Çünkü bırakılan çıkıntılar ikinci bir tornalama işçiliği gerektirir. Çapı büyük olan iş parçalarının kesilmesinde kesme bıçakları kullanılır.
6 - DELİK KALEMLERİ
İş parçaları üzerinde bulunan deliklerin istenilen ölçüde tornalanmasında ve iç yüzeylerinin hassas işlenmesinde kullanılırlar. Bu kalemlerin kullanılacağı deliklerin daha önceden delinmiş ya da herhangi bir yöntemler oluşturulmuş olması gerekir.
7 - DELİK VİDA KALEMLERİ
Torna tezgahlarında küçük deliklere kılavuz adı verilen diş açma aletleri il dişler açılır. Ancak büyük çaplı deliklerin içine kılavuzlarla diş açmak mümkün değildir. Bu nedenle delik iç yüzeylerine diş açmak delik vida kalemleri kullanılırlar. Tıpkı delik kalemlerine benzerler ancak aralarındaki en belirgin farklılık kalem ucu açılacak olan vidanın açısına uygun olarak bilenmiştir.
8 - DELİK KANAL KALEMLERİ
Delik iç yüzeyindeki kanalların açılmasında kullanılırlar. Tıpkı delik tornalama kalemlerine benzerler ancak uçları açılacak olan kanlın profilinde bilenmiştir ya da bu profile uygun uçlar kullanılmaktadır.
9 - PUNTA MATKAPLARI
Alından punta ile desteklenerek tornalanacak olan iş parçalarına punta deliklerinin delinmesinde kullanılan kesicilerdir. Punta matkaplarının uçları punta ucuna uygun açıdadır.
10 - MATKAPLAR
İş parçaları üzerindeki deliklerin delinmesinde kullanılırlar. Kullanılışları tıpkı matkap tezgahlarında olduğu gibidir. Ancak torna tezgahlarında matkapla delik delmeden önce iş parçasına punta matkabı ile ön delik delinmesi gerekir.
11 - KILAVUZLAR
İş parçaları üzerindeki delik iç yüzeylerine diş açmak için kullanılırlar. Konvansiyonel torna tezgahlarında üçlü kılavuz takımları kullanılırken CNC torna tezgahlarında ise kesme kabiliyetleri daha yüksek olan makine kılavuzları kullanılır.
12 - PAFTALAR
İş parçaları üzerindeki silindirik dış yüzeylere diş açmak için kullanılırlar. Konvansiyonel torna tezgahlarında el paftaları kullanılabildiği gibi otomatik pafta başlıkları da kullanılır.
13 - TIRTIL MAKARALARI
İş parçası üzerindeki görsel ve kullanım amaçlı tırtıl açma işlemlerinde kullanılan kesicilerdir. Tırtıl makaraları aslında iş parçası üzerinden keserek talaş kaldırmazlar ancak ezme yöntemiyle parça üzerinde izler oluştururlar.
Bu web sayfasındaki yazılı ve görsel bütün bilgilerin yayın hakları Hamit ARSLAN' a aittir. Hamit ARSLAN' ın yazılı izni olmaksızın kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz, kopya edilemez, elektronik, mekanik, dijital, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılamaz ve yayınlanamaz.
