PAFTALAR ve PAFTA ÇEKME
1- PAFTALAR
Silindirik parçaların dış yüzeylerine diş açmak için kullanılan diş açma takımlarıdır. Bildiğiniz gibi kılavuzlar silindirik iç yüzeylere yani deliklere diş açmak için kullanılırlardı. Paftalar ise kılavuzların tersine silindirik dış yüzeylere yani dış vidaların açılmasında kullanılan kesici aletlerdir. Bu özellikleriyle paftalar kılavuzlardan farklı takımlardır.
Deliklere diş açarken (yani somun yaparken) üç adet kılavuz kullanıldığı halde bu somunun civatasının dişlerini açarken sadece bir pafta kullanılır. Kılavuzlarda olduğu gibi milimetre ölçüsüne göre yapılan paftalara metrik, parmak ölçüsüne göre yapılanlara da withworth pafta denir. Paftalar da kılavuzlar gibi yüksek kaliteli seri çeliklerden (HSS) ve ekstra kalite çeliklerden (HSSE) yapılır. Metrik paftalar üzerine, anma çapını gösteren M8 - M16 ve vidanın adımını gösteren rakamlar yazılır. Withworth paftalar üzerine de parmak olduğunu belirtmek için W harfi ile beraber anma çapını belirten 1/8 - 1/2 gibi rakamlar yazılmıştır. Paftalar kapalı, yarıklı ve açık olmak üzere üç tipte yapılmaktadır.
2- PAFTA KOLLARI
Yandaki şekilde görülen pafta kolu, pafta lokmalarının bağlanması amacı ile kullanılır. Pafta kolları, gövde ve kollar olmak üzere iki kısımdan meydana gelir. İdeal bir pafta kolunun, gövde kol kısımları çelikten yapılır ve temiz işlenir. Kolların, tam gövde ekseninde olması gerekir. Kollar, pafta lokma standartlarına göre yapılır. Pafta kolları kullanılacak olan pafta ölçülerine göre farklı çaplarda yapılırlar. Pafta lokması kola takıldıktan sonra yanlarında bulunan tespit vidaları ile sabitlenirler. Bu tespit vida uçlarının oturacağı yuvalar pafta çevresinde bulunur.
3- PAFTA ÇEKİMİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Konunun devamı için lütfen yeşil butona tıklayınız. 
- Paftanın kolayca ağızlaması için vida açılacak silindirik parçanın ucuna 60° lik pah kırınız.
- Paftanın kolay ağızlaması için vida adımının 0.1 sabitiyle çarpılması sonucunda elde edilen değer oranında iş parçasının çapı küçük tornalanmalıdır. Çap ölçüsü bu değerden daha fazla küçük yapılırsa açılan dişlerin yüksekliği standartlara uygun olmaz.
- Pafta lokmasını, yazılı tarafı üste gelecek şekilde pafta koluna takınız.
- Parçayı mengeneye düşey konumda bağlayınız.
- Paftayı parçanın üst ucuna yerleştiriniz.
- Elinizle paftayı ortasından kavrayıp bastırarak ilk dişi açmak üzere döndürünüz.
- Paftanın eğri ağızlamaması için paftanın her iki koluna eşit baskı uygulanmalıdır.
- Pafta çekmeyi kolaylaştırmak, diş yüzeylerini temiz çıkması için yağ kullanınız.
- Pafta iki veya üç defa ileri doğru döndürüldükten sonra talaşları kırmak için geriye doğru en az yarım devir yaptırılmalıdır.
- Vida, istenilen boyda açıldıktan sonra paftayı saat ibresinin tersi yönünde döndürerek parçadan çıkarınız.
4- OTOMATİK PAFTALAR
Diş açma işlemi manuel olarak değil de tezgahta seri olarak yapılacak ise bu tür durumlarda aşağıdaki şekilde görünen otomatik paftalar kullanılır.
Otomatik paftaların diş açma takımları normal paftalardan farklıdır. Otomatik paftalarda aşağıda görülen diş tarakları kullanılır. Bu taraklar 4 adet olup açılacak her diş ve adımı için özel olarak yapılırlar. Diş tarakları uygun yönde ve üzerlerinde bulunan numara sırasına göre pafta başlığına takılmalıdır.
Otomatik paftalar genellikle torna tezgahlarında gezer puntaya takılarak kullanılırlar. İş parçasına ağızlatılamadan önce pafta başlığı üzerindeki kol ile kurulur. Yani diş açmaya hazırlanır. İş parçasını ağızlayıp diş açmaya başladığında istenilen boyda dişleri açar. Diş açma esnasında oluşacak zorlama basıncı sabittir. Diş diş açma boyu limitine gelindiğinde zorlama kuvveti aratacaktır. Bu kuvvet normal değeri aşacağından oluşacak zorlama sonucunda pafta kafası otomatikmen açılır ve diş açma işlemi sonlanır.
Torna tezgahında diş açma esnasında gezer punta sabitlenmemelidir. Pafta ağızlatıldıktan sonra gezer punta iş parçasına doğru dişin adım değerinde kendiliğinden ilerler. Bu esnada herhangi bir ekstra ilerletme kuvvetine gerek duyulmaz. Diş açma esnasında mutlaka uygun kesme yağı kullanılmalıdır.
Bu web sayfasındaki yazılı ve görsel bütün bilgilerin yayın hakları Hamit ARSLAN' a aittir. Hamit ARSLAN' ın yazılı izni olmaksızın kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz, kopya edilemez, elektronik, mekanik, dijital, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılamaz ve yayınlanamaz.
