TORNA TEZGAHI
TORNALAMA, TORNACI ve TORNA TEZGAHI
Tornalama, kendi ekseni etrafında dönmekte olan bir iş parçası üzerinden ekseni doğrultusunda hareket eden bir kesici takım yardımıyla talaş kaldırma işlemine denir. Bu işi yapan tezgah Torna Tezgahı, bu işi yapan kişiye de Tornacı denir. Tanımdan da anlaşılacağı gibi torna tezgahında dönme hareketini yapan bir iş parçası ile iş paçasına göre doğrusal hareket yapan genellikle torna kalemi adı verilen kesici takım bulunmaktadır.
TORNA TEZGAHININ BAŞLICA KISIMLARI
Torna tezgahlarının başlıca kısımlarını aşağıdaki başlıklar altında toplamak mümkündür.
1- Gövde
2- Ayaklar
3- Fener Mili (İş Mili)
4- Kayıtlar
5- Gezer Punta
6- Hız Kutusu
7- Araba
8- Kalemlik
9- Sport
10- Talaş Tavası
11- Soğutma Sıvısı Deposu
1- Gövde
Üzerinde bulunan kayıtlar yardımıyla Gezer Punta, Araba ve Sportun hareketini sağlar. Ayrıca tezgaha ait pekçok yardımcı parça ve aparatları da üzerinde taşır. Torna tezgahlarının gövdesi genellikle dökme demirden yapılır. Bunun nedeni;
Bu konunun devamı için lütfen yeşil butona tıklayınız. 
- Karmaşık gövde yapısının kolaylıkla şekillendirilmesi.
- Dökme demirin işleme kolaylığı.
- Dökme demirin grafit yapısından dolayı kendi kendini yağlama özelliği.
- Dökme demirin titreşim ve vuruntuları yutma özelliği.
2- Ayaklar
Tezgah gövdesinin altında bulunur ve gövdeyi üzerinde taşır. Bazı model torna tezgahlarının ayaklarının iç kısmı yardımcı aksesura ve takım dolabı olarak da kullanılmaktadır.
3- Fener Mili (İş Mili)
Motordan aldığı dönme hareketini uç kısmında bağlı bulunan aynaya ileten kısımdır. Ayna da kendi üzerine bağlı bulunan iş parçasını belirlenmiş olan devir sayısında döndürür. Bu dönme esnasında da kesici takım iş parçası üzerinden talaş kaldırır. Fener miline aynı zamanda İş Mili de denilir.
4- Kayıtlar
Tezgah gövdesi üzerinde bulunan trapez kesitli olup sertleştirilmiş ve taşlanmışlardır. Kayıtlar üzerinde sport ve gezer puntayı taşır. Bunlar üzerlerinde bulunan kızaklar sayesinde kayıtlar üzerinde kayarak hareket ederler (Bakınız 1- Gövde).
5- Gezer Punta
Genellikle uzun iş parçalarının alından desteklenerek sağlıklı şekilde tornalanmalarına yardımcı olan elemandır. Uç kısmında bulunan döner punta yardımıyla bu desteklemeyi yapar. Üzerinde bulunan çevirme koluyla punta iş parçasına yaklaştırılıp uzaklaştırılır. Aynı zamanda punta baskısı da bu çevirme kolu sayesinde ayarlanır. Punta gövdesi üzerinde bulunan tespit vidası sayesinde de tezgah kayıtları üzerinde istenilen yerde tespiti sağlanır. Gezer punta ucuna bağlanan mandrel yardımıyla iş parçası ekseni üzerinde delik delme, kılavuz ve pafta çekme işlemlerinin de de kullanılır.
6- Hız Kutusu
Tezgahın sol tarafında gövde üzerine oturtulmuş kısımdır. İçinde devir hız ayarlarının yapılmasını sağlayan dişli çark düzenekleri bulunur. Kutu dışında bulunan devir ayar kolları, devir sayılarını gösteren şemadaki konumlara getirilerek şemadaki devir sayılarında tezgah milinin dönmesi sağlanır.
7- Araba
Araba torna tezgahının kayıtları üzerinde puntadan aynaya ya da aynadan puntaya doğru hareket eder. Bu hareket manuel olarak yapılabildiği gibi otomatik olarak da yapılır. Manuel hareket araba üzerinde bulunan büyük çevirme klu kolu yardımıyla gerçekleştirilir. Araba kendi üzerinde bulunan sport yardımıyla kesici takımların bağlandığı kalemliği üzerinde taşır. Kesici takımların iş parçası eksenine doğru olan hareket (enine hareket) araba üzerindeki küçük çevirme kolu yardımıyla gerçekleştirilir. Bazı tür torna tezgahlarında sport sağa ve sola dönme özelliğine sahiptir. Böylece sport yardımıyla konik tornalama yapılabilmektedir.
8- Kalemlik
Sport üzerinde bulunur ve kullanılacak kesici takımların bağlanmasını sağlar. Genellikle dört takım bağlama özelliğinde olabildiği gibi tek ya da altı takım bağlama özelliğine sahip kalemlikler de bulunmaktadır. Bazı model tezgahlarda seri takım değiştirmeli (Quick Tool Change) olan türleri de vardır.
9- Sport
Yukarıdaki şekillerde de görüldüğü gibi kalemliği üzerinde taşır. Ayrıca belirli açılarda döndürülerek konik tornalama amacıyla da kullanılır.
10- Talaş Tavası
Tornalama esnasında iş parçasından kaldırılan talaşların döküldüğü tavadır. Tezgahın iki ayakları arasına yerleştirilmiştir. Bir köşesinde bulunan delik ve süzgeç yardımıyla talaşlar üzerinde bulunan kesmi sıvısının süzülmesi sağlanır. Böylece kesme sıvısının talaşlarla hurdaya gitmesi minimum seviyeye indirilmiş olur.
11- Soğutma Sıvısı Deposu
Tezgah ayakları arasında ve talaş kovasının altında bulunur. Üzerinde bulunan pompa sayesinde kesme sıvısını kesici takımın ucuna gönderir. Depo içi bölmelidir. Böylece toplanan sıvının dinlendirilerek talaş vb. maddelerin dibe çökmesi sağlanır. Depo köşesinde bulunan mıknatıs depo dibine çöken metal talaşları toplama görevini üstlenir. Depo köşesinde bulunan tahliye tapası sayesinde de temizleme öncesi depo içindeki sıvının boşaltılmasını sağlar.
Bu web sayfasındaki yazılı ve görsel bütün bilgilerin yayın hakları Hamit ARSLAN' a aittir. Hamit ARSLAN' ın yazılı izni olmaksızın kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz, kopya edilemez, elektronik, mekanik, dijital, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılamaz ve yayınlanamaz.
