FREZELEME İŞLEMLERİ
Freze tezgâhlarında uygulanan başlıca frezeleme işlemleri ya kullanılan kesici takımın ismiyle ya da yapılan frezeleme işlemiyle isimlendirilir. Bunlara örnek olarak yüzey frezeleme, kanal frezeleme, dişli açma vb. verilebilir.
Başlıca frezeleme işlemleri şunlardır;
1 - Yüzey Frezeleme İşlemleri
2 - Dişli Açma İşlemleri
3 - Delik Büyütme İşlemleri
1 - YÜZEY FREZELEME İŞLEMLERİ
Yüzey frezeleme işlemleri aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi kullanılan freze çakısının eksenine göre Çevresel Frezeleme ve Alın Frezeleme olmak üzere iki ana başlıkta gruplandırılır.
Bu iki frezeleme işlemi arasındaki en büyük farklılıklar;
Bu konunun devamı için lütfen yeşil butona tıklayınız 
- Çevresel frezelemede kesici takım ekseni tezgah tablasına paralel konumdadır. Yani yatay konumdadır.
- Alın frezelemede ise kesici takım ekseni dikey konumdadır.
- Çevresel frezeleme işlemi genellikle yatay freze tezgahlarında kullanılır.
- Alın frezeleme işlemi düşey freze tezgahlarında kullanılır.
- Çevresel frezelemede freze çakısının sadece çevresi kesme yapar.
- Alın frezelemede freze çakısı hem alından hem de çevresinden kesme yapar.
Başlıca çevresel frezeleme işlemleri aşağıda görüldüğü gibi düzlem frezeleme, kanal frezeleme, kenar frezeleme, çift yönlü frezeleme, profil frezeleme olarak sınıflandırılmaktadır.
Alın frezeleme işlemleri ise aşağıda görüldüğü gibi alın frezeleme, alın ve yanal frezeleme, kanal frezeleme, kontur frezeleme olarak sınıflandırılmaktadır.
Kanal frezeleme işlemleri parmak freze çakıları ile yapılabildiği gibi aşağıda görülen özel "T" ve açılı (Kırlangıç) profilli freze çakıları ile de bu profillere uygun kanallar açılabilir.
2 - KANAL FREZELEME İŞLEMLERİ
Kanal frezeleme işlemleri aşağıdaki şekillerde de görüldüğü gibi;
- Kanal freze çakıları,
- Parmak freze çakıları
- "T" kanal freze çakıları,
- Açılı freze çakıları ile gerçekleştirilir.
Parmak freze çakıları ile kanal açılırken alnında kesici ağızları bulunan parmak freze ile kanal açılırken önceden delik delmeye gerek yoktur. Ancak alnında kesici ağzı olmayan parmak frezelerle kama kanalı açılırken kama kanallarının baş kısımları kapalı ise kama kanalının başlangıcına, kanal derinliği kadar kanal genişliğinde ya da daha küçük delikler delinir ve daha sonra parmak freze ile kanal açılır. Eğer kama kanalının bir ya da her iki ucu açıksa önceden delik delmeye gerek yoktur.
"T" kanal freze çakıları ile özellikle takım tezgahları tablalarında bulunan ve genellikle iş parçası ve mengene türü iş parçası bağlama aparatlarının tespit edilmesinde kullanılan "T" kanalların frezelenmesinde kullanılırlar. Bu tür kanallar açılmadan önce mutlaka en "T" kanal çakısının çapına uygun bir ön kanalın açılmış olması gerekir.
3 - DELİK BÜYÜTME İŞLEMLERİ
Delik büyütme işlemi daha önceden delinmiş olan deliklerin istenilen ölçü ve yüzey hassasiyetlerinde işlenmesi için yapılan frezeleme işlemidir. Bu işlem için özel delik büyütme kafası denilen aparatlar kullanılır. Delik büyütme kafası üzerinde bulunan milimetrik ayar vidaları yardımıyla ölçüsel hassasiyetler yakalanır.
4 - AÇILI YÜZEYLERİN FREZELENMESİ
Açılı yüzeylerin frezelenmesi için tezgah başlığı istenen açıda döndürülür ya da iş parçası tablaya eğik olarak bağlanır. Parçanın yüzeyini döndürüp yataya paralel konuma getirmek için yatay eksende dönebilen mengeneler kullanılabilir. Alın freze çakısı kullanılabildiği gibi açı frezelerde kullanılabilir.
Açılı yüzeyleri frezelemek için en çok sert maden uçlu kesiciler kullanılır. Sert maden uçlu kesicilerin kesme hızları yüksek olduğu için daha yüksek ve ilerlemede parça işlenerek işlem daha kısa sürede bitirilir.
Kesme anında soğutma sıvısı kullanılırsa kesici ve iş parçası soğutulur, talaş ile kesici arasında yağlama etkisi yapar ve takım ömrü uzatılmış olur.
Frezeleme işlemine başlamadan önce parçayı doğru bağladığımızdan emin olmalıyız. Bu doğruluk kontrolü komparatörle yapılır.
5 - DİŞLİ AÇMA İŞLEMLERİ
Freze tezgahlarında yukarıda açıklanan frezeleme işlemlerinin dışında dişli açma işlemleri de yapılmaktadır. Bu işlemler için açılacak olan dişlinin diş profiline uygun ve modül freze çakısı adı verilen çakılar kullanılır. Dişli açma işlemleri için divizör adı verilen aparat ve dişlileri kullanılır. Dişli açma işlemleri yatay ve üniversal freze tezgahlarında yapılır. Ancak helisel dişliler üniversal freze tezgahlarında açılabilmektedir.
Bu web sayfasındaki yazılı ve görsel bütün bilgilerin yayın hakları Hamit ARSLAN' a aittir. Hamit ARSLAN' ın yazılı izni olmaksızın kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz, kopya edilemez, elektronik, mekanik, dijital, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılamaz ve yayınlanamaz.
